Cuộc Chiến Công Nghệ: Tác Động Của Biện Pháp Kiểm Soát Xuất Khẩu Và Tình Hình Thị Trường Chip
Thông tin từ tuần giữa tháng 4 đã chỉ ra một sự thật ngày càng rõ ràng: thuế quan và biện pháp kiểm soát công nghệ đang trở thành công cụ để tái định hình trật tự công nghệ toàn cầu. Một mẫu chip bán dẫn do TSMC sản xuất đã được giới thiệu tại Hội nghị Cybersec 2025 tổ chức tại Đài Bắc vào ngày 15 tháng 4.
Chiến Lược Của Washington Đối Với Xuất Khẩu Chip
Mục tiêu của chính quyền Washington trong việc siết chặt lệnh cấm xuất khẩu chip sang Trung Quốc không chỉ nhằm ngăn chặn tham vọng phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) của Bắc Kinh mà còn chấp nhận đánh đổi một phần lợi ích của các công ty Mỹ để duy trì ưu thế cạnh tranh toàn cầu.
Khó Khăn Đối Với Nvidia
Vào ngày 16 tháng 4, Nvidia, một trong những công ty công nghệ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, đã thông báo rằng có thể phải đối mặt với khoản lỗ lên tới 5,5 tỷ USD trong báo cáo tài chính quý 1 năm 2025. Điều này xảy ra sau khi Washington áp dụng các biện pháp kiểm soát mới đối với xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc, nơi là một trong những thị trường tiêu thụ quan trọng nhất của công ty.
Chip H20, được Nvidia thiết kế cho thị trường Trung Quốc và đã tuân thủ các quy định xuất khẩu trước đó, giờ đây sẽ yêu cầu giấy phép đặc biệt để được tiếp tục tiêu thụ tại quốc gia này. Theo hãng tin Reuters, quy định này sẽ có hiệu lực “vô thời hạn”.
Phản Ứng Của Thị Trường
Ngay sau thông tin từ Nvidia, cổ phiếu của công ty này đã giảm gần 7% trong phiên giao dịch cùng ngày, dẫn đến việc giá trị thị trường của họ mất đi hơn 148 tỷ USD. Sự bán tháo cổ phiếu trong ngành chip nhanh chóng lan rộng, khiến cho các công ty bán dẫn tại Hàn Quốc, như Samsung Electronics và SK Hynix, cũng giảm tới 3% chỉ trong một đêm.
Tại châu Âu, cổ phiếu của ASML, một gã khổng lồ trong lĩnh vực sản xuất thiết bị bán dẫn, đã giảm 5% trong phiên giao dịch vào sáng sớm. CEO Christophe Fouquet đã cảnh báo về sự bất định gia tăng trong môi trường kinh tế vĩ mô từ các thông báo thuế gần đây.
Phân Tích Tình Hình Tài Chính
Ông Dan Ives, giám đốc nghiên cứu công nghệ tại Wedbush Securities, đã chỉ ra rằng mặc dù ảnh hưởng tài chính đối với Nvidia chưa quá nghiêm trọng trong bối cảnh tổng thể, nhưng các biện pháp kiểm soát mới này là một “đòn chiến lược” gây khó khăn cho công ty trong việc duy trì mối quan hệ với khách hàng Trung Quốc.
“Nvidia đang đối mặt với nhiều rào cản đáng kể trong việc tiếp cận thị trường Trung Quốc, khi mà chính quyền trước đây đã nhận ra rằng họ đang dẫn đầu trong lĩnh vực AI”, ông Ives nhận định.
TSMC: Vững Bước Giữa Bão Táp
Trong khi ngành bán dẫn toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều thách thức do tình hình địa chính trị, TSMC đã nổi lên như một trường hợp đặc biệt. Báo cáo tài chính công bố vào ngày 16 tháng 4 cho thấy công ty này đã đạt lợi nhuận ròng 361,56 tỷ Đài tệ (khoảng 11,1 tỷ USD) trong quý đầu năm 2025, đánh dấu mức tăng trưởng ấn tượng 60,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
TSMC hiện là đối tác sản xuất chủ chốt cho các tên tuổi công nghệ lớn như Apple, AMD, và Nvidia. Trong khi Nvidia gặp khó khăn trong việc tiếp tục bán hàng, TSMC vẫn duy trì hoạt động sản xuất chip cho họ và các công ty Mỹ khác.
Chuỗi Cung Ứng Chip Toàn Cầu
Vị thế “trung lập” của TSMC, không thuộc sở hữu của Mỹ và cũng không bị đưa vào danh sách cấm của Trung Quốc, cho phép họ phục vụ cả hai bên trong cuộc chiến công nghệ. Theo New York Times, TSMC đóng vai trò trung tâm trong chuỗi cung ứng chip toàn cầu, một hệ sinh thái đã được phát triển qua hơn 40 năm với hàng tỷ USD đầu tư và hàng nghìn kỹ sư có tay nghề cao.
Thách Thức Tái Định Hình Ngành Công Nghiệp
Trong bối cảnh xung đột công nghệ, việc Mỹ và Trung Quốc đều nỗ lực nội địa hóa sản xuất chip gặp phải nhiều khó khăn. Tái tạo không gian nhân lực kỹ thuật và khả năng phối hợp chuỗi cung ứng toàn cầu không thể thực hiện chỉ trong một sớm một chiều. Trung Quốc, trong khi đó, vẫn phụ thuộc nhiều vào công nghệ phương Tây.
Đối với Bắc Kinh, việc miễn thuế nhập khẩu chip từ Đài Loan có thể là cách tạm thời để duy trì khả năng công nghệ cho các lĩnh vực chiến lược như AI và quốc phòng.
Còn đối với Mỹ, việc siết chặt lệnh cấm có thể khiến các công ty như Nvidia mất đi một trong những thị trường phát triển lớn nhất. Tuy nhiên, nới lỏng kiểm soát cũng đồng nghĩa với việc mạo hiểm để công nghệ rơi vào tay đối thủ.
Tương Lai Của Ngành Công Nghệ Chip
Rõ ràng, cuộc chiến thương mại này đã tạo ra một cuốn hồi ký phức tạp cho ngành công nghệ chip, nơi mà mỗi quyết định chính sách đều có thể dẫn đến những ảnh hưởng sâu rộng trên toàn cầu.
