Xuất khẩu trái cây và rau quả của Việt Nam giảm trong quý I năm 2025

Thị trường xuất khẩu chính và sự sụt giảm tại Trung Quốc

Các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam gồm Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và một số nước khác. Tuy nhiên, từ đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc – thị trường lớn nhất – liên tục giảm. Trong hai tháng đầu năm 2025, xuất khẩu trái cây và rau quả sang Trung Quốc đạt gần 306 triệu USD, giảm 39% so với năm trước và chiếm 44,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Nguyên nhân chính là sự sụt giảm trong xuất khẩu sầu riêng. Kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc trong tháng 1 năm 2025 chỉ đạt hơn 18 triệu USD, giảm 74,1% so với tháng 12 năm 2024 và giảm tới 83,2% so với tháng 1 năm 2024. Từ cuối năm 2024 đến đầu năm 2025, Trung Quốc đã áp dụng các quy định kiểm soát chặt chẽ hơn đối với nhập khẩu sầu riêng từ tất cả các quốc gia xuất khẩu, bao gồm Việt Nam. Ngoài các tiêu chuẩn chất lượng đã công bố trước đó, Trung Quốc yêu cầu kiểm tra nghiêm ngặt về cadmium và chất auramine O (hay còn gọi là “vàng O”). Nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa hoàn thành việc kiểm tra auramine O dẫn đến việc thông quan bị trì hoãn hoặc từ chối hàng hóa.

Mục tiêu và thách thức trong năm 2025

Việt Nam đặt mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu trái cây và rau quả lên tới 8 tỷ USD trong năm 2025, tăng gần 1 tỷ USD so với năm trước. Tuy nhiên, sự suy giảm liên tục trong ba tháng đầu năm đặt ra thách thức lớn cho mục tiêu này. Theo ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam – để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần tuân thủ đầy đủ các quy định mới của Trung Quốc và mở rộng hiệu quả sang các thị trường khác.

Tăng trưởng tại các thị trường khác

Trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc giảm mạnh trong hai tháng đầu năm 2025, hầu hết các thị trường khác đều ghi nhận sự tăng trưởng. Cụ thể:

Xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng 66% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhật Bản tăng 8%.

Hàn Quốc tăng 23%.

Thái Lan tăng 9%.

Australia tăng 11%.

Malaysia tăng tới 35%.

Tiềm năng tại thị trường Hoa Kỳ

Theo ông Nguyễn Đình Tùng – Tổng Giám đốc Tập đoàn Vina T&T – công ty hiện đang xuất khẩu xoài, bưởi, dừa và một số loại trái cây khác sang Hoa Kỳ. Công ty đã đầu tư vào công nghệ bảo quản sau thu hoạch hiện đại để kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu trái cây sang Hoa Kỳ vẫn thấp do yêu cầu chất lượng nghiêm ngặt.

Dù gặp khó khăn về logistics và chi phí vận chuyển tăng cao, Hoa Kỳ vẫn là thị trường tiềm năng cho trái cây Việt Nam ở phân khúc cao cấp và giá trị cao, đặc biệt là các sản phẩm chế biến sâu như trái cây sấy khô. Thị trường trái cây sấy khô tại Hoa Kỳ dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 5,08% từ năm 2025 đến năm 2033.

Cơ hội tại thị trường EU

Thị trường EU ngày càng ưu chuộng các loại trái cây của Việt Nam như xoài, dứa, thanh long, chanh dây, chôm chôm, vải thiều và nhãn. Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) mang lại nhiều lợi thế cho nông sản Việt Nam khi thâm nhập vào thị trường này. Hiện tại, Việt Nam đứng thứ 24 trong danh sách các nhà cung cấp trái cây và rau quả cho EU nhưng vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác.